تفاوت رم DDR4 در مقابل DDR5 چیست؟

رم های DDR5 به بازار اومدن، ولی این به این معنی نیست که رم های DDR4 دیگه مهم نیستن! در این مقاله به نکاتی که باید بدونید میپردازیم.

رایانه و قطعات داخلی اون دائما در حال پیشرفتن تا بتونن عملکرد بهتری ارائه بدن.

رم چیست ؟ رم حافظه با دسترسی تصادفی دینامیکی همزمان (SDRAM) – بخشی که امکان ذخیره سازی سریع اما موقت رو در رایانه شخصی شما فراهم می کنه – تفاوتی نکرده و در طول سال ها SDRAM با نرخ دو برابری داده (DDR) بینِ نسل های متوالی جابجا شده. تا همین چند مدت پیش رایج ترین نوعِ SDRAM همون ddr4 بود که بعد از ddr3 و سایر نسل ها به بازار اومده بود.

تفاوت رم DDR3 و DDR4 

با اینکه به نظر میرسه سامسونگ همین ال

ان هم داره روی رم های ddr6 کار میکنه، نسل DDR5 تنها با عرضه پردازنده‌های دسکتاپِ نسل دوازدهم اینتلِ Alder Lake مورد توجه قرار گرفته. این پردازنده‌ها تاکنون تنها تراشه‌های اصلی سازگار با حافظه‌های DDR5 هستند، اگرچه انتظار میره که در آینده ی نزدیک تراشه های سازگار بیشتری با این نسل از رم ها ارائه بشن.

خب بیاید ببینیم که جایگاه ddr5 نسبت به مدل قدیمی تر (ولی همچنان مناسب) ddr4 چطوریه و آیا ارزش آپدیت کردن رو داره یا نه؟

تفاوت های عمده بین رم DDR4 و DDR5

سرعت SDRAM عموماً با «نرخ داده» و «سرعت کلاک» اندازه‌گیری میشه و در ادامه به چند عبارت کلیدی برای کمک به درک اعداد ارائه شده میپردازیم. نرخ داده‌های RAM بر حسب مگاترانسفر در ثانیه (MT/s) اندازه‌گیری میشه، این اندازه گیری به‌ویژه در اسناد رسمی یا زمانی که محصولات جدید توسط تولیدکنندگان بزرگ معرفی میشن، استفاده میشه. اما این اندازه گیری معمولا در لیست های تجاری ارائه نمیشه و اگر قبلا رم خریده باشید بدون شک اعدادی مثلِ “DDR4-3200MHz” رو مشاهده کردید.

در این مورد عدد “3200MHz” از کجا میاد؟ اندازه‌گیری مگاهرتز به‌طور غیررسمی به ابزاری برای نرخ داده تبدیل شده، به همین دلیله که ما معمولاً اعداد تبلیغاتی بین 1600 مگاهرتز (MT/s) و 3200 مگاهرتز (MT/s) برای رم هایِ DDR4 مشاهده میکنیم. نرخ کلاکِ DDR4 به طور کلی از 800 مگاهرتز تا 1600 مگاهرتز متغیره، و به شما توضیح خواهیم داد که “نرخ داده مضاعف” در DDR از کجا به وجود اومده. از اونجا که باس (گذرگاه) در هر دو انتهای چرخه کلاک (بالا و پایین) در حال انتقال اطلاعاته، در واقع نرخ MT/s رو دو برابر می کنه. استفاده از اورکلاک می تونه این اعداد رو بالاتر ببره برای مثال یه رم فوق العاده مثلِCorsair Vengeance LPX با سرعت 3600 مگاهرتز (MT/s) به فروش می رسه.

DDR5 نسبت به DDR4 هم در نرخ داده و هم در نرخ کلاک بهبود پیدا کرده. نرخ داده‌های DDR5 معمولاً در محدوده‌ای از 4800 مگاهرتز (MT/s) تا 8400 مگاهرتز (MT/s) کار می‌کنه، که البته با بلوغِ هرچه بیشتر ِ این فناوری، این اعداد در حال افزایشه. برای DDR5، نرخ کلاک نیز از جایی که DDR4 متوقف میشد شروع میشه . یعنی از محدوده 1600 مگاهرتز تا 4800 مگاهرتز.

ظرفیت، کانال ها و کارایی

هر قطعه RAM (که DIMM نیز نامیده می شود) از یک دسته ماژول مدار مجتمع جداگانه (یا قالب) بسته به ظرفیت RAM تشکیل شده. در حالی که DDR4 حداکثر تراکمِ قالبِ 16 گیگابایتی داشت، DDR5 این عدد رو چهار برابر می کنه و به 64 گیگابایت می رسونه. یعنی قطعاتِ رم DDR5 با ظرفیت کلی بسیار بیشتری از DDR4 ارائه میشن. با افزایش نیاز ما به حافظه بیشتر، قاعدتا باید به رم های ddr5 روی بیاریم.

در حالی که عرض کلی داده برای DDR4 و DDR5 یکسانه، معماری کانال DDR5 تغییر کرده. اکنون هر DIMM به جای تنها یک کانال، دو کانال داره یعنی میتونه به CPU این اجازه رو بده که به همون حافظه ی رم بیش از یکبار دسترسی پیدا کنه که در نتیجه کارایی کلی بهبود پیدا میکنه. DDR5 در مقایسه با DDR4 برشِ قطعه ای و طول قطعه رو دوبرابر کرده که این ویژگی در ترکیب با ماهیت دو کاناله هر DDR5 DIMM، کارایی رو به طرز موثری افزایش داده.

مدیریت انرژی رم DDR4 توسط مادربرد انجام می شد. درحالی که این ویژگی در DDR5 تغییر کرده، به طوری که یک مدار مجتمع مدیریت انرژی (PMIC) درست روی هر قطعه حافظه ی رم قرار داده شده. با این ویژگی به DIMM هایی که در حال انجام کار سنگین نیستن، انرژی کمتری وارد میشه و به دنبال اون مصرفِ انرژیِ کل کمتر خواهد شد. در نهایت، DDR5 با ولتاژ کمتری نسبت به DDR4 کار می کنه. این تغییر بزرگی نیست، اما کاهش از 1.2 ولت به 1.1 ولت در دستگاه های کوچکتر بسیار مشهودتر خواهد بود.

عملکرد DDR5 در دنیای واقعی

رم های DDR5 نتایج اغوا کننده ای رو بر روی کاغذ پیشنهاد میدن، اما آیا این نتایج در دنیای ِواقعی هم موثرن؟ در بررسی‌های Corsair Dominator Platinum RGB DDR5 و XPG Lancer DDR5، RAM-master Rich Edmonds عملکردِ خام رو در مجموعه‌ای از معیارها آزمایش کرد.

تقابل این دو کیت DDR5 با رمِ G.SKILL Trident Z Neo DDR4-3600 نتایج شگفت آوری به همراه نداشت! این نتایج تقریبا در چندین آزمون یکسان بود، به طوری که نرخ انتقال در DDR5 عالیه ، اما تاخیر بالاتر (C38 برای کیت های Corsair و XPG DDR5) به این معنیه که هنوز تفاوت زیادی بین DDR4 و DDR5 وجود نداره. البته بهتره گوشزد کنیم که رم های DDR5 تازه عرضه شدن و هنوز راه طولانی در پیش دارن تا به بلوغی که رم های DDR4 دارن در حال حاضر از اون لذت میبرن، برسن.

سازگاری، در دسترس بودن و قیمت

DDR5 رم پردازنده های نسل دوازدهم اینتل “Alder Lake” از جمله Intel Core i5-12600K، Intel Core i7-12700K، Intel Core i9-12900K و همتایان KF اون ها سازگاره. این پردازنده ها در واقع با رم DDR4 نیز سازگار هستن، اما مشکل اینجاست که مادربردها فقط با یک نوع رم کار می کنن. بنابراین قبل از سرمایه گذاری روی یک مادربرد جدید باید تصمیم خودتون رو بگیرید.

درسته! سوکت CPU تغییر کرده، بنابراین تمام تراشه های نسل دوازدهم اینتل به یک برد به روز شده نیاز دارن. قیمت مادربردهای با پشتیبانی از DDR4 و DDR5 تا حدودی متفاوته، که با مراجعه به مقالاتِ جمع بندی ما در رابطه با بهترین مادربردهای Intel Core i5-12600K میتونین این تفاوت ها رو مشاهده کنید.

به دلیل کمبود موجودی، خرید رم DDR5 در حال حاضر تقریبا غیرممکنه. و حتی زمانی هم که در دسترسه، به طور قابل توجهی گرانتر از رم DDR4 میباشد. در جمع بندی ما در رابطه با بهترین رم های سازگار با پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل، که شامل هر دو گزینه DDR4 و DDR5 میباشد، میتونید درباره ی این تفاوت قیمتی اطلاعات بیشتری کسب کنید.

خرید رم DDR5 در حال حاضر فقط در صورتی که بودجه ی کافی دارید و میتونید در بازار به این نسل از رم دسترسی پیدا کنید، عاقلانه به نظر میرسه. اما به هرحال افرادی وجود دارن که دوست دارن همیشه زودتر از بقیه تکنولوژی رو تجربه کنن و البته بهتره بدونید که رم های DDR5 پتانسیل این که جای نسلِ DDR4 ها رو بگیرن، از خودشون نشون میدن. اگه بودجه ی کافی ندارید ولی هنوز هم میخواید که از پردازنده های نسل دوازدهم اینتل استفاده کنید، خب قاعدتا میتونید آخرین نسخه های رم DDR4 رو تهیه کنید، چون این نسل از رم ها عملکردِ تقریبا یکسانی با DDR5 ها دارن. که در این صورت لیست بهترین رم های DDR4 ما میتونه به شما کمک شایانی در رابطه با انتخاب رم مناسب داشته باشه.