SSD  چیست و چرا باید یکی تهیه کنیم؟

یک درایو (ssd) چیه و چطوری کار میکنه؟

بسیاری از کاربران کامپیوتر بدون داشتن اطلاعات به فروشگاه های هارد میرن تا SSD تهیه کنن. ما در این مقاله نگاهی به اجزای داخلی SSD ها خواهیم داشت تا شما رو به یک خرید هارد  آگاهانه نزدیک تر کنیم.

درایو حالت جامد (ssd) چیست؟

اگه بخوایم به ساده ترین حالت ممکن توضیح بدیم، میتونیم بگیم که SSD یه فضای ذخیره سازیه که رابطِ ورودی/خروجی داره که معمولا در فرم های  SATA یا  PCIe ارائه میشه و منبع تغذیه ی اون هم باتری لپ تاپ هست.

هارد دیسک های قدیمی (HDD) یک بازوی فعال کننده داشتن که در موازات یک پِلَتر چرخنده ی مغناظیسی حرکت میکرد تا اطلاعات رو بنویسه یا مورد خوانش قرار بده. اما در SSD ها هیچ بخش متحرکی وجود نداره. اکثر SSD ها در عوض از فلش مموری  NAND استفاده میکنن که خیلی پایداره و میتونه تا سال ها دوام بیاره.

چرا از درایو حالت جامد (ssd) استفاده کنیم؟

دلایل بسیار زیادی وجود داره که بخواید SSD رو نسبت به HDD در الویت قرار بدید.

هنگام مسافرت، به هر دلیلی ممکنه به لپ تاپ ها ضربه ای وارد بشه. داشتن یک فضای ذخیره سازی که به اکثر ضربات مقاومه، قاعدتا یک مزیت بزرگ محسوب میشه، درسته؟

HDD ها به دلیل بخش چرخنده ای که دارن هنگام وارد شدن ضربه بیشتر در معرض آسیب و شکستگی قرار میگیرن در حالی که احتمال آسیب دیدن SSD ها در این جور مواقع خیلی کمه.

قابل حمل بودن لپ تاپ ها یک مزیت بزرگه، همچنین SSD ها هم کوچک تر و هم سبک تر از HDD ها هستن. همچنین باتری کمتری مصرف میکنن، یعنی لپ تاپ شما با هر بار شارژ مدت زمان طولانی تری میتونه سرویس بده.

اکثر افرادی که سالهاست از ویندوز 10 – 8 – 7  استفاده میکنن میدونن که بارگذاری اولیه ویندوز با HDD ها چقدر طولانی و خسته کنندست. اما این زمان در SSD ها خیلی کوتاه تره. البته بهتره بدونید که این تفاوت بارگذاری در هنگام اجرای برنامه هایی مثلِ آفیس خیلی به چشم نمیاد، در واقع شما متوجه نمیشید که برنامه ی آفیس در 2 ثانیه اجرا شده یا 4 ثانیه ، ولی به ما اعتماد کنید، این تفاوت در بارگذاری ویندوز خیلی زیاده به طوری که نیازی نیست چندین دقیقه با انگشت هاتون بازی کنید تا ویندوز بارگذاری بشه!

علاوه بر همه این مزایا، SSD ها نسبت به HDD ها نرخ خرابی بسیار پایین تری دارن. پس اگر از داده‌های مهم بکاپ تهیه می‌کنید، ذخیره اونا در SSD ایده ی فوق العادیه .

تفاوت های هارد SSD با HHD

انتخاب نوع مناسب حافظه

سه نوع حافظه وجود داره که باید هنگام خرید SSD بهشون توجه کنید:

– سلول تک سطحی (SLC): هرکدام از این سلول ها میتونن فقط یک بیت دیتا رو نگه دارن و این یک بیت یا مقدار صفره داره و یا 1. پس هر کدوم از این سلول ها فقط میتونه یکی از این دو مقدار احتمالی رو داشته باشه. به همین علت این نوع حافظه سریع ترین نوع حافظه هنگام نوشتن محسوب میشه، خیلی دقیق تره و مدت زمان طولانی تری هم دوام میاره. اما در اون طرف قضیه، قاعدتا از بقیه گرون تره!

درایوهای حالت جامدِ SLC معمولاً به دلیل قیمتشان در سناریوهای سازمانی استفاده میشن اما هرکسی میتونه اون ها رو از فروشگاه برای خودش تهیه کنه.

– سلول چند سطحی (MLC): هرکدام از سلول های این حافظه میتونن دو بیت دیتا رو نگه داری کنن. بنابراین 4 نوع مقدار برای هر سلول وجود داره: 00-01-10-11 به همین علت این نوع حافظه بدون افزایش حجم میتونه مقدار فضای ذخیره سازی بیشتری در اختیار شما قرار بده و ارزان تره. اما سرعت خواندن و نوشتن کمتری داره و به اندازه ی حافظه ی قبلی در نوشتن دقیق نیست! همچنین این نوع حافظه ها باتری بیشتری مصرف میکنن و تقریبا 10 برابر زودتر از حافظه های قبلی خراب میشن، به این دلیل که برق بیشتری مصرف میکنن. البته فکر نکنید که ما داریم درباره ی بازه های زمانیِ ماهانه یا سالانه صحبت میکنیم، منظور ما دوره های ده ساله ست!

نگران نباشید قبل از اینکه SSD ها به دلیل استفاده ی طولانی مدت از کار بیوفتن احتمالا از قبل به علت ورود تکنولوژی های جدید تر منسوخ میشن و شما احتمالا اون ها رو قبل از خرابی عوض خواهید کرد.

درایوهای حالت جامد MLC در واقع خیلی استاندارد هستن و در اکثر دستگاه های پیشرفته ی امروزی قرار دارن.

– سلول سه سطحی (TLC): هرکدام از این سلول ها میتونن  3 بیت اطلاعات رو نگه داری کنن، به همین علت فضای ذخیره سازی بیشتری دارن و قیمتشون هم از بقیه ی حافظه ها کمتره. نکته ی منفی این حافظه ها سرعت خواندن و نوشتن و همچنین دقت کمتره. به علاوه به لطف استفاده ی بیشتر از باتری، عمر کمتری هم ارائه میدن.

آشنایی با تراشه های حافظه NAND

تراشه حافظه ی های AND- منفی (NAND) در واقع جایی هستن که سلول های حافظه SLC، MLC یا TLC در آن قرار دارن. هنگامی که SSD ها برای اولین بار در بازار ظاهر شدن، اکثر مدل های ارزان قیمت حدوداً پنج تراشه NAND در خود داشتن، در حالی که مدل های گران قیمت تر دارای حداکثر 10 تراشه NAND بودند.

امروزه به دلیل پیشرفت فناوری، افزایش تراشه های NAND و به دنبال اون امکان فضای ذخیره سازی بیشتر فراهم شده. NAND عمودی (V-NAND) با یک رویکرد نسبتا جدید تراشه ها رو در بالای یکدیگر قرار میده، با این روش سلول ها عملکرد قبلی شون رو حفظ میکنن چون به هم فشرده نشدن و در عین حال امکان افزایش فضای ذخیره سازی هم فراهم میشه. به عنوان مثال، یک تراشه 48 لایه ای V-NAND می تونه 32 گیگابایت را در خود جای بده، بنابراین در یک SSD  4 ترابایتی 125 تراشه ی NAND جداگانه خواهید داشت.

تمام تراشه حافظه های NAND ، قابلیتی به اسم ِکدِ اصلاح کننده ی خطا (ECC) رو در خود جای دادن. زمان خواندن و نوشتن اطلاعات اگه مشکلی پیش بیاد، این قابلیت مشکل رو حل میکنه در نتیجه سلول ها به عملکردشون ادامه میدن و سلامت ِSSD شما نیز حفظ خواهد شد.

انتخاب اتصال مناسب

زمانی که بحث به رابط ورودی/خروجی (چیزی که به وسیله ی اون SSD رو به مادربورد وصل میکنید) میرسه، انتخاب های زیادی وجود داره که باید در نظر بگیرید.

SATA III -: تکنولوژیِ Serial ATA (SATA) III تقریبا به سال 2009 برمیگرده ولی استفاده از اون هنوز هم رایجه. سرعت خواندن و نوشتن در SSD هایی که به وسیله ی رابط ساتا3 متصل میشن تا 600 مگابایت بر ثانیه هم میرسه. این رابط برای HDD ها خیلی خوب بود اما عملکرد SSD ها رو محدود میکنه.

PCIe – : هارد هایی که رابط ِاتصال سریع اجزای جانبی (PCIe) دارن، رابط های ساتا رو دور میزنن و مستقیما به یک خطِ PCIe در مادربورد متصل میشن. درحالی که این هارد ها گران تر از هارد های ساتا هستن، ولی سرعت انتقال اطلاعات بیشتری هم ارائه میدن به طوری که این سرعت میتونه از 1 گیگابایت بر ثانیه هم عبور کنه.

M.2 -: این رابط ها در لپ تاپ ها و کامپیوتر های همه جانبه به کار گرفته میشن. درسته که اندازه ی کوچک تری دارن اما فکر نکنید که حجم کمتری ارائه میدن! این رابط ها در دو حالت ساتا3 و PCIe در دسترس هستن و شما با توجه به نوعی که دستگاه پشتیبانی میکنه میتونید از اون ها بهره ببرید.

NVMe -: فناوریِ Non-Volatile Memory Express (NVMe) نسبتا جدیده و برای هارد های SSD که در استفاده از ساتا به مشکل خورده بودن به وجود اومد. NVMe برای به حداکثر رساندن مقدار یا درخواست های ارسال شده به SSD طراحی شد و همچنین امکان دریافت درخواست از چندین هسته ی پردازنده را در یک زمان فراهم میکنه. خب این به چه درد شما میخوره؟ در واقع نتایج واقعی ِاین فناوری در سرور های بزرگ سازمانی پدیدار میشن اما با این حال، با استفاده از این فناوری ممکنه متوجه بشید که لپ تاپ شما میتونه برنامه ها رو خیلی سریع و بلافاصله بارگذاری کنه.

انتخاب یک درایو حالت جامد

حالا که مقاله رو تا اینجا مطالعه کردید میتونید دست به انتخاب بزنید و یک SSD مناسب تهیه کنید.

اکثر مردم احتمالاً از یک درایو حالت جامد MLC با اتصال SATA III در دسکتاپ استفاده میکنن، در حالی کاربران لپ تاپ اکثرا از رابط هایی با اتصال M.2  استفاده میکنن.

برای انتخاب SSD مناسب به مقالات ما در رابطه با انتخاب بهترین SSD مراجعه کنید.

ارتقاء به درایو حالت جامد

اگه همین الان یک هارد SSD دارید و میخواید اون رو به جای HDD قرار بدید احتمالا دوست دارید بدونید که چطوری شروع کنید.

خبر خوب: نیازی نیست که همه ی اطلاعات قبلی تون رو از دست بدید، با استفاده از ابزار هایی مثل ِ Macrium Reflect یا ابزار هایِ مشابه میتونید هارد مورد نظر رو کلون کنید و اطلاعات قبلی رو از HDD به SSD انتقال بدید.

فرآیند کلون سازی هارد ممکنه برای کسانی که قبلا این کار رو انجام ندادن تا حدودی سخت و دلهره آور باشه، اما نگران نباشید ما نحوه ی انجام این روش رو نیز در مقالات بعدی به شما آموزش خواهیم داد.